De dreiging van overstromen van de grachten blijft bestaan

Op 15 augustus 2022 heeft er een extreme regenbui plaatsgevonden die tot overstroming van de grachten in het deel van de binnenstad binnen de klepstuwen heeft geleid Wij hebben u daar eerder over bericht, zie hier. De gemeente heeft op verzoek van de gemeenteraad samen met het Hoogheemraadschap van Delfland een feitenrelaas en een evaluatie opgesteld en heeft deze recent naar de gemeenteraad gestuurd. Naar onze mening geeft dit relaas geen correcte weergave van hetgeen is gebeurd en wijst de evaluatie niet in de goede oplossingsrichting. Op deze manier blijft het risico van overstromen van de grachten bestaan. Onderstaand onze toelichting.

Het feitenrelaas
In het feitenrelaas staat “De peilbeheerder heeft op basis van de neerslaghoeveelheid en de hoge peilstijging in de binnenstad de maatregel in werking gesteld om de binnenstad af te sluiten van de Schie, in lijn met het neerslagprotocol B.” Het neerslagprotocol B van het Hoogheemraadschap houdt in dat bij een verwachte neerslag van meer dan of gelijk aan 40 mm neerslag het boezenpeil met 10 cm wordt verlaagd, de klepstuwen in de binnenstad worden gesloten en de waterstand daar met 20 cm wordt verlaagd. Het is dus een preventieve maatregel. De klepstuwen zijn rond de binnenstad gemaakt om deze te beschermen tegen hoogwater in de Schie. Hoogwater als gevolg van verwachte langdurige regenval waarbij er water uit de polders van het beheersgebied van het Hoogheemraadschap naar de boezem (Schie) wordt gepompt en dit water niet snel genoeg kan worden afgevoerd naar zee. Dit leidt tot waterstandsverhoging in de Schie en daardoor tot waterstandsverhoging in de grachten in de binnenstad met gevaar voor overstroming. Neerslagprotocol B was dus in het geheel niet van toepassing op 15 augustus: het sluiten van de klepstuwen heeft er juist voor gezorgd dat het water in de binnenstad niet op natuurlijke wijze kon wegstromen naar de boezem.

Het ten onrechte sluiten van de klepstuwen heeft ervoor gezorgd dat de “badkuip” vol liep. Hierdoor is de waterstand in het afgesloten deel van de binnenstad gestegen tot NAP -0, 32 m met als gevolg dat het water over de grachtenkant stroomde en op een aantal plaatsen de huizen in. Het probleem is ontstaan door het niet oordeelkundig handelen van de “dienstdoende peilbeheerder” in combinatie met de hem ter beschikking staande instructies.

De evaluatie
In de evaluatie staat dat er gaat gekeken worden naar de computertechniek achter de bediening van de klepstuwen. Hiermee wordt de schuld richting techniek geschoven. Dat is niet terecht: techniek doet wat de mens vraagt; een eventuele fout ligt bij de mens in de ontwerpfase of in de bedieningsfase. Tevens wordt in de evaluatie gesuggereerd dat de klepstuwen een negatieve invloed hebben op de situatie in de binnenstad. Echter niets is minder waar: de klepstuwen beschermen de binnenstad tegen hoog water in de Schie; er moet echter wel op de juiste wijze mee omgegaan worden en daar schortte het op 15 augustus blijkbaar aan.

Conclusie
Het overstromen van de grachten op 15 augustus in het deel van de binnenstad binnen de klepstuwen is ontstaan door niet oordeelkundig handelen. De oorsprong hiervan ligt in de bedieningsinstructie van de klepstuwen die blijkbaar geen rekening houdt met de situatie van een heftige lokale regenbui. Het overstromen van de grachten met de daaruit volgende schade aan huizen had dus voorkomen kunnen worden.

Er moet een scenario ontwikkeld worden voor het gebruik van de klepstuwen in de situatie van een onverwachte lokale heftige regenbui. Dit scenario moet verwerkt worden in de bedieningsinstructie van het klepstuwensysteem. Zij die het systeem bedienen moeten ook hierop getraind worden. Wij hebben daarom het college per brief verzocht met het Hoogheemraadschap van Delfland af te spreken dat dit ook op korte termijn plaatsvindt ten einde een herhaling van de situatie van 15 augustus te voorkomen.

Voor het feitenrelaas en de evaluatie wateroverlast 15 augustus 2022 klik hier.