Regels zijn niet zomaar regels, regels zijn er met reden
Veel gemeentelijke regels over de fysieke leefomgeving beogen de stad leefbaar en mooi te houden. De praktijk is helaas dat als regels niet worden nageleefd, de gemeente lang niet altijd handhaaft. Dat moet anders: regels moeten geen papieren tijgers zijn. Daarom pleiten we voor het weer pro-actief handhaven door de gemeente van haar eigen regels in de fysieke leefomgeving. In het belang van de leefbaarheid van de stad.
Op teveel beleidsterreinen is er weinig aandacht voor toezicht en handhaving; geregeld vindt dit alleen plaats op formeel verzoek en/of als er sprake is van een direct dreigende situatie; we schreven hier eerder over (zie hier) n.a.v. het verslag van VTH over 2021. Dat leidt echter tot afname van vertrouwen in de overheid, minder ruimtelijke kwaliteit en meer rechtsongelijkheid. En kan tot toename van de overtredingen leiden; je komt er immers mee weg.
Veel regels hebben alles te maken met de kwaliteit van het woon- en het leefmilieu, en bij niet-handhaving leidt overtreding tot achteruitgang. Burgers en belangenorganisaties die overtredingen zien, worden soms in de rol van politieagent gedwongen en gevraagd zelf maar een formeel handhavingsverzoek in te dienen. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om gebruik in strijd met het bestemmingsplan (bv een nieuw uitzendbureau in het kernwinkelgebied op plekken waar dat niet meer kan), terrassen die illegaal zijn uitgezet (en bv fietsparkeren onmogelijk maken of veilige looproutes onder druk zetten), het ontbreken van een omwonendenbrief bij voorgenomen evenementen en incidentele festiviteiten (waardoor omwonenden niet weten waar ze aan toe zijn), bouwwerken op terrassen (waardoor de ruimtelijke kwaliteit onder druk staat), wijzigen van de gevel van een woning zonder vergunning (bv naar buiten openslaande ramen in grachtenpanden, zonwering, waardoor de beleving van monumentale waarden worden aangetast), vaste afvalbakken in de openbare ruimte (waardoor de stad verrommelt en de ruimtelijke kwaliteit geschaad wordt).
Al in 2019 agendeerde de Delftse Rekenkamer dit gebrek aan handhaving (zie hier). Met de Rekenkamer vinden we dat het uitgangspunt zou moeten zijn dat, als de gemeente regels stelt, ze vervolgens nakoming stimuleert en controleert of mensen zich hier aan houden. En zo nodig tips van burgers dat ergens regels worden overschreden opvolgt, zonder dat ze een formele handhavingsprocedure moeten starten. Hier moeten andere burgers en ondernemers op kunnen vertrouwen: regels zijn er met een reden, juist ook voor de overheid zelf.
Een goede aanzet is dat in het beleid rond kamerverhuur, woningsplitsing en vakantieverhuur recent wel middelen gereserveerd zijn voor pro-actieve handhaving. Hier verwachten we veel van. We zien dit graag verbreed tot andere regels rond de fysieke leefomgeving. Toen de formateur inwoners opriep om punten door te geven voor de besprekingen over het coalitieakkoord, hebben we daarom als een van punten extra budget voor pro-actieve handhaving van regels in de fysieke leefomgeving meegegeven. Zodat we samen de stad mooi en leefbaar kunnen houden.
