Op steeds meer plekken in Nederland komen exotische rivierkreeften voor, ook in de binnenstad. De ecologische schade door deze schaaldieren is groot. Alle waterplanten worden weggegeten en alle diersoorten die tussen de waterplanten leven, verdwijnen. Daarnaast graven de kreeften gangen in de wallenkant en de dijken. Het wegvangen van rivierkreeften is intensief en moet vrijwel jaarrond gebeuren. Met het verdwijnen van de koude winters zijn rivierkreeften ook in de wintermaanden actief en planten zich dan ook voort. Volgens de wetgeving mogen alleen beroepsvissers uitheemse rivierkreeften vangen met korven en netten. Waterschappen, gemeenten en terreinbeheerders mogen dergelijke vangmiddelen dus niet gebruiken. In de verenigde vergadering, zeg maar de gemeenteraad, van het Hoogheemraadschap van Delfland zijn drie moties over het rivierkreeften probleem behandeld.
Moties
De eerste motie was ingediend door het Belang van Nederland en de BoerenBurgerBeweging. De motie verzoekt het College van Dijkgraaf en Hoogheemraden de hengelvangst van rivierkreeft door inwoners van Delfland te promoten, zodat het twee vliegen in één klap is. De kreeft is weg en iedereen kan genieten van een kostelijke delicatesse. De motie is niet aangenomen.
De tweede motie was van de Partij voor de Dieren. De motie stelt in de toelichting dat een veldproef in Delfland heeft aangetoond dat het intensief wegvangen van rivierkreeften slechts tijdelijk effectief is in het verlagen van hun aantallen: ze keren terug zodra het wegvangen afneemt of stopt. Natuurlijke vijanden kunnen het evenwicht in die ecosystemen helpen herstellen; bijvoorbeeld door de omstandigheden voor roofvissen te verbeteren. Ook kunnen vijanden boven water gestimuleerd worden, zoals reigers en aalscholvers. Daarnaast kunnen oevers beschermd worden tegen graafschade door een flauw aflopend talud te maken. De motie verzoekt het college om de plannen voor de Aanpak van Amerikaanse Rivierkreeften te wijzigen en hierbij het stimuleren van natuurlijke vijanden en het ontmoedigen van invasieve exoten als basisprincipes op te nemen. De motie werd verworpen.
De laatste motie was van AWP. De motie stelt in de toelichting dat een veldproef in Delfland overtuigend heeft aangetoond dat intensief wegvangen van rivierkreeften effectief is om aantallen halfwas en volwassen rivierkreeften omlaag te brengen. Het intensief wegvangen wordt gehinderd door bestaande vangstregels, omdat a) waterschappen nu voor het wegvangen van rivierkreeft een ontheffing nodig hebben per pilot waardoor een structurele aanpak niet mogelijk is; b) te weinig beroepsvissers kunnen inschrijven op het wegvangen van rivierkreeften, wegens de eis voor elke beroepsvisser om ten minste 250 ha viswater te pachten. De motie verzoekt het college om er bij het Ministerie van LNV en via de Unie van Waterschappen erop aan te dringen dat waterschappen worden vrijgesteld van ontheffing van LNV voor het vangen van rivierkreeften met kreeftenkorven middels een gedoogbeschikking. De motie is aangenomen.
Vissen op invasieve rivierkreeften
Een sportvisser heeft een VISpas nodig of toestemming van de visrechthebbende van het water om te mogen vissen. Er mag alleen een hengel worden gebruikt. Er mag niet doelbewust op invasieve krabben en rivierkreeften worden gevist (daarom was de motie van het Belang van Nederland en BBB niet mogelijk). Wordt er als bijvangst toch een rivierkreeft gevangen, dan mag deze alleen mee naar huis worden genomen om op te eten. Verder gelden de volgende regels: de dieren mogen niet verkocht of weggegeven worden en moeten zonder omwegen naar huis worden gebracht. Zorg ervoor dat de krab of rivierkreeft niet kan ontsnappen tijdens het vervoer naar huis èn het dier mag niet als huisdier worden gehouden. Als het dier niet naar huis wordt meegenomen om op te eten, dan moet het dier ter plekke worden teruggezet of gedood.
Invasieve rivierkreeften staan op de zogenaamde unielijst. Hierop staan alle flora en fauna waarvan de EU vindt dat ze schadelijk zijn. Om verspreiding van invasieve rivierkreeften te voorkomen mogen alleen beroepsvissers hierop vissen. Daarbij gelden de volgende regels: maak het vis- en opslagmateriaal goed schoon. Eitjes en larven mogen niet achterblijven in het materiaal en de dieren moeten zonder omwegen naar de eindbestemming worden gebracht. De beroepsvisser mag deze vangst ook verkopen. Waterschappen en gemeenten zijn geen beroepsvissers en mogen daarom alleen met een ontheffing per pilot vissen.
Delicatesse
Door de beroepsvissers wordt er jaarlijks 30 tot 40 ton rivierkreeft uit de wateren gevist. Zij brengen hun rivierkreeften grotendeels in de markt via restaurants of groothandels. Een aantal brengt hun vangst naar de visafslag. De kreeftjes zijn ontzettend lekker, lokaal gevangen en door ze te eten helpen we in de strijd tegen de rivierkreeft. De rivierkreeften die in de supermarkt worden verkocht zijn vaak in China gekweekte kreeftjes en zijn dus allesbehalve duurzaam. De site van het Platform Rivierkreeft geeft veel informatie over rivierkreeften en waar deze te koop zijn.
Chef-kok en Michelin-sterwinnaar Leon Mazairac is in het televisieprogramma BinnensteBuiten van 24 mei 2024 op stap geweest met een kreeftenvisser en maakt aan het einde natuurlijk een gerecht met de gevangen kreeftjes. Om het programma terug te zien klik hier.
Voor de site van het Platform Rivierkreeft met informatie waar rivierkreeften te koop zijn klik hier