Bestuursakkoord Hoogheemraadschap van Delfland

In de afgelopen bestuursperiode heeft het nogal gerommeld in het bestuur van het Hoogheemraadschap van Delfland. Na de verkiezingen van 20 maart zijn er twee maatregelen getroffen die dit moeten voorkomen.

Delfland, een waterschap, is een ‘functionele democratie’, dat wil zeggen een overheid met een beperkte taak namelijk de zorg voor waterveiligheid, waterbeheer, waterkwaliteit en afvalwaterzuivering. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld een gemeente die een algemene democratie is.

Net als bij een gemeente bestaat het bestuur van het waterschap uit een algemeen bestuur en een dagelijks bestuur. Het algemeen bestuur (“gemeenteraad”) wordt de verenigde vergadering (VV) genoemd. Het dagelijks bestuur (“college van burgemeester en wethouders”) wordt gevormd door dijkgraaf en hoogheemraden (D&H).

Een belangrijk verschil is dat de hoogheemraden (dagelijks bestuurders) onderdeel blijven uitmaken van het algemeen bestuur. Daarmee behouden zij hun zetel en stemrecht bij vergaderingen van de VV. De hoogheemraden mogen dus meestemmen over hun ‘eigen’ voorstellen. Dit wordt het monistisch systeem genoemd. Dit was trouwens ook de gang van zaken in de gemeenteraden tot het invoeren van de Wet dualisering gemeentebestuur (2002).

Op 20 maart hebben tegelijk met de verkiezingen voor de Provinciale Staten van Zuid-Holland ook de verkiezingen voor het Hoogheemraadschap van Delfland plaatsgevonden. Normaal gesproken vindt er daarna coalitievorming plaats in de VV, hetgeen leidt tot een coalitieakkoord met bij behorende verdeling van de taken over de Hoogheemraden. Een aanpak vergelijkbaar met die na de gemeenteraadsverkiezingen. Dit jaar is echter een andere aanpak gevolgd.

Nieuwe aanpak binnen het hoogheemraadschap
Direct na de verkiezingen van 20 maart hebben alle nieuwe fracties van de VV de verklaring Samen voor een krachtig collegiaal bestuur voor Delfland! opgesteld:

“Bij de start van een nieuwe bestuursperiode van het hoogheemraadschap van Delfland verklaren wij, namens onze fracties, dat wij samen staan voor een krachtig collegiaal bestuur voor Delfland. Wij zien dit als de belangrijkste sleutel tot een krachtig, succesvol en onbesproken bestuur voor Delfland de komende bestuursperiode en goede resultaten voor de ingelanden.”

In de verklaring worden eigenschappen en omgangvormen voor het bestuur geformuleerd. Twee daarvan zijn:

1) Er is een collegiaal bestuur dat met één mond spreekt:

Een fractie kan als uitzondering en nadat dit nadrukkelijk is afgesproken een minderheid standpunt innemen. In het kader van collegiaal bestuur blijven de overwegingen van de DB leden binnen de boezem van het college. VV leden die een van het DB afwijkend standpunt in nemen laten het collegiaal bestuur in stand door geen beroep te doen op of te verwijzen naar een afwijkend standpunt van een lid van het DB.

2) Geeft en gunt leden van Verenigde Vergadering (VV) ruimte en inbreng, en is ontspannen naar de VV

Wanneer besluiten door een meerderheid in de VV van niet voldoende kwaliteit worden geacht of nadere uitwerking behoeven worden deze teruggenomen door het college en aangepast. Pressie op de VV vanwege tijdsplanningen wordt voorkomen.

Er is niet zoals gebruikelijk overgegaan tot coalitievorming met bijbehorend coalitieakkoord. Alle partijen die in de verenigde vergadering zitten hebben afgelopen week (zes weken na de verkiezingen) het gemeenschappelijk bestuursakkoord “Iedereen aan de slag voor water” afgesloten. Hierin staat:

“Het Bestuursakkoord is met opzet een open akkoord. Daarmee bedoelen we dat het adaptief en toekomstgericht van karakter is. Dat doen we voor de gewenste brede samenwerking en om ruimte te creëren voor nieuwe ontwikkelingen, waarvan de impact nu nog niet bekend is. De scheiding tussen coalitie en oppositie laten we los. Het Bestuursakkoord is tevens het Coalitieakkoord. De opdracht aan Dijkgraaf & Hoogheemraden (D&H) is om ons akkoord uit te werken in uitvoeringsprogramma’s met bijhorende planning, prioritering en voorzien van meetbare doelstellingen.”

Peter Ouwendijk, VVD-fractievoorzitter, is benoemd als formateur. En hij heeft uit het midden van de VV een dagelijks bestuur samengesteld dat als hoogheemraden met de dijkgraaf dit bestuursakkoord gaat uitvoeren. Het nieuwe DB bestaat uit:

• Piet-Hein Daverveldt, Dijkgraaf
• Peter Ouwendijk, Hoogheemraad voor Financiën
• Ruud Egas, Hoogheemraad voor Waterketen
• Marcel Belt, Hoogheemraad voor Waterkwaliteit
• Manita Koop, Hoogheemraad voor Watersysteem

Mening BBN
Het heeft de afgelopen jaren nogal gerommeld in het algemeen en dagelijks bestuur van het hoogheemraadschap. Dit komt naar ons idee mede doordat sinds een aantal jaren (landelijke) politieke partijen deel uitmaken van het bestuur. Wij zijn van mening dat het hebben van droge voeten en een goede waterkwaliteit overwegend een technische zaak is en daardoor meer een zaak van bestuur dan van politiek moet zijn. Wij zijn blij dat er nu pogingen ondernomen worden om de kwaliteit van het bestuur te verhogen.

Het voorliggend bestuursakkoord is (begrijpelijk) zeer globaal. Hierdoor kunnen wij ons in bijna alles en in bijna niets terugvinden. De hoogheemraden moeten het bestuursakkoord de komende jaren gaan concretiseren. Wij vragen ons af of de problemen door deze aanpak niet vooruitgeschoven worden. Wij hopen natuurlijk van niet, de tijd zal het leren.