Een gewone en toch zo bijzondere afvalbak
De meest voorkomende afvalbak van Nederland is een echt ontwerp, waarover is nágedacht. Omdat het ontwerp van Bas Pruyser (70) nu veertig jaar bestaat, schreef hij een boek: De Capitole. 40 jaar dé afvalbak van Nederland. Dit boek beschrijft de centrale rol die de Capitole heeft gespeeld in Bas Pruysers loopbaan als industrieel ontwerper. Daarbij komt alles aan de orde wat komt kijken bij het ontwerpen van afvalbakken en het schoonhouden van de straat en wie daar allemaal bij betrokken zijn. Van kleur, materiaal en vormgeving tot plaatsing, afvalinzamelingen en onderhoud. Van straatveger tot politicus.
De Capitole ontleent zijn bestaansrecht onder meer aan zijn onverwoestbaarheid. Hij was net uit in 1980 toen er bij de kroningsrellen op 30 april in Amsterdam honderden plastic afvalbakken uitbrandden. De Stadsreiniging plaatste daarop een grote bestelling van de stalen Capitole. Uit België kwam ooit de vraag om een rode Capitole met smallere gleuf, als brievenbus, maar dat leek Pruyser te verwarrend voor het publiek. Wel volgden vele aanpassingen aan het ontwerp voor klanten, en kwamen er afgeleiden zoals de Omnipole en de Bipole.
Een hoofdstuk apart is de fabricage van de Capitole bij Koninklijke Bammens in Maarssen. Het bedrijf had al ervaring: het maakte ooit de zinken vuilnisbakken die voor elke voordeur in Nederland stonden, totdat de vuilniszak in zwang raakte. De samenwerking met Pruyser leidde ook tot allerlei afgeleide producten. Zo was Pruyser ook betrokken bij de ontwikkeling van de ondergrondse vuilcontainers voor Amsterdam. Hierover staat in het boek:
“Guusje ter Horst beloofde bij haar aanstelling als wethouder in Amsterdam in 1994 alle gele glasbakken van de hoeken van de straten te gaan weren Ook wil zij minder Amsterdammertjes op straat en gescheiden inzamelen, maar dan wel ondergronds, iets wat nog nooit gedaan is. Graven in Amsterdam, dat doe je niet. De stad ligt vol kabels en leidingen, riolen en archeologische oudheden zoals kannetjes en pijpenkoppen. Maar Ter Horst laat 77 plekken aanwijzen voor ondergronds inzamelen van afval en vraagt daarvoor doodleuk bouwvergunning aan”
BBN is voorstander van ondergrondse containers in de binnenstad voor het gescheiden inzamelen van afval. Ook in Delft wordt steeds het tegenargument, van kabels en leidingen en archeologische zaken genoemd. Wat Delft blijkbaar nodig is een wethouder die gewoon wil en doet.
De Capitole is nu 40 jaar oud en is nogal altijd springlevend. In de fabriek in Maarssen rollen elk jaar zo’n 10.000 nieuwe exemplaren van de band. In Europa staan er inmiddels meer dan 400.000. Pruyser heeft de geschiedenis van deze gewone en toch zo bijzondere afvalbak op enthousiaste en toegankelijke wijze beschreven, een aanrader dus.
En in het kader van koop lokaal, juist nu: Het boek is gewoon te bestellen bij de lokale boekhandels – ook al zijn ze dicht -, dus bijvoorbeeld in ons gebied bij Paagman aan de Choorstraat, zie hier.
