Handhavingsverzoeken blijven hard nodig

27 januari werd het jaarplan 2022 Vergunningverlening, toezicht en handhaving Wabo & Omgevingswet aan de raad aangeboden. Hierin ook een terugblik op 2021.

Vergunningverlening
De rapportage spreekt over een hoge werkdruk bij de betrokken organisatieonderdelen. Bij vergunningverlening kwam dat mede omdat er in 2021 meer vergunningen zijn aangevraagd dan verwacht. De (corona)trend van een toename in aanvragen om omgevingsvergunningen – met name voor (ver)bouwactiviteiten – heeft in 2021 doorgezet. De rapportage geeft aan “Scherpe keuzes voor de inzet van de beschikbare capaciteit waren nodig om de taak beheersbaar te houden.” Helemaal duidelijk wordt niet wat die keuzes waren. Is er minder zorgvuldig getoetst bij vergunningaanvragen voor wijzigen van het gebruik of voorgenomen bouwactiviteiten?

Toezicht op de bouw
Toezicht op de bouw gaat vooral om toezicht op vergunde bouwplannen. Toezichthouders houden in de gaten of de veiligheid voor de omgeving van de bouwplaats geborgd is, en daarnaast wordt er toe gezien of het bouwwerk volgens de geldende regels wordt gebouwd en een veilig & gezond bouwwerk wordt voor de toekomstige gebruikers. Bij de 365 uitgevoerde controles is in ongeveer 35% van de gevallen een (noemenswaardige) overtreding geconstateerd, aldus de rapportage. Daarbij worden op constructieve veiligheid, brandveiligheid en in minder mate op omgevingsveiligheid het vaakst afwijkingen gezien. Het in het uitvoeringsbeleid gewenste naleefgedrag van 95% bij constructieve veiligheid en brandveiligheid wordt niet gehaald. In een derde van de gevallen overtredingen klinkt ons zorgwekkend in de oren.

Toezicht en handhaving bestaande leefomgeving
Voor wat betreft toezicht op bestemmingsplannen, gebruik van panden en verbouwactiviteiten is het gemeentelijk beleid dat toezicht en handhaving alleen plaatsvindt op formeel verzoek en/of als er sprake is van een direct dreigende situatie. Handhavingsverzoeken worden per definitie behandeld. In 2021 kwamen aanzienlijk meer handhavingsverzoeken binnen dan geraamd. Veel terugkerende thema’s zijn woningsplitsing, kamergewijze verhuur van woningen/micro-appartementen, toeristische verhuur van woningen, brandveilig gebruik en onregelmatigheden in de basisregistraties van objecten.

Tot 2020 was er bij de gemeente geen structureel, algemeen budget beschikbaar voor programmatisch toezicht of toezicht naar aanleiding van informele signalen. In 2021 zijn voorbereidingen gedaan om structureel/programmatisch meer toezicht te houden op de bestaande leefomgeving voor de thema’s:

Kamergewijze verhuur van woningen/micro-appartementen
Woningsplitsingen
Toeristische verhuur van woningen
Signalen vanuit Basisregistraties van Adressen en Gebouwen

Voor deze beleidsthema’s komen middelen beschikbaar om toezicht (en handhaving) uit te voeren.

Bovenstaande onderstreept het belang om handhavingsverzoeken te doen, bij het constateren van overtredingen. Dus zie je in strijd met het bestemmingsplan plotseling een restaurant in de straat verschijnen, reken er dan niet op dat de gemeente uit zichzelf zal optreden. Op veel thema’s doet de gemeente zelf namelijk nauwelijks of niet systematisch aan handhaving. En dat is eigenlijk een trieste constatering. Gelukkig gaat dit dus op bovengenoemde thema’s verbeteren, nu daar budget voor beschikbaar is, maar ook op andere terreinen zou je verwachten dat als de gemeente regels stelt ze ook moeite doet deze te handhaven. Al helemaal nadat in 2018 de Delftse Rekenkamer een onderzoek publiceerde met de veelzeggende titel “Niet wachten op klachten”.

Naast de gemeente Delft vervult ook de Omgevingsdienst Haaglanden (ODH) een rol op dit beleidsveld. Voor wat betreft de rol van deze dienst bij toezicht en handhaving, waarbij ODH zich richt op milieuregels voor en milieuoverlast van bedrijven, zegt het verslag: onder invloed van de corona-maatregelen is het aantal meldingen van overlast in 2021 verder gedaald. Dat zal komen omdat voor het grootste deel de meldingen gaan over overlast door horeca, en door de coronamaatregelen festiviteiten en evenementen niet konden plaatsvinden en de horeca ook een deel van het jaar gesloten was. Anders dan de gemeente doet ODH wel aan planmatige controle in de bestaande leefomgeving en vinden hercontroles plaats naar aanleiding van geconstateerde afwijkingen. Door corona stond de uitvoering van het eerste onder druk.

Ook de veiligheidsregio Haaglanden speelt een rol bij handhaving. De gemeente Delft geeft al een aantal jaar brandveiligheid bij particuliere studentenhuisvesting mee aan de VRH als lokale prioriteit. We lezen in de rapportage dat door corona in 2021 geen controles hebben plaatsgevonden.

Voor het jaarplan, zie hier.