Tegels van onze bagger op proef in de WaterStraat

De ‘Green Village’ is een proeftuin voor duurzame innovaties op de campus van TU Delft. Hier bouwen, onderzoeken, testen en demonstreren onderzoekers en ondernemers in nauwe samenwerking met overheden en publiek experimentele innovaties op het gebied van duurzame energievoorziening, water en afvalsystemen. In dit ‘openlucht-lab’ wil men niet alleen aandacht besteden aan de technische kant van een innovatie, maar ook aan de bedrijfseconomische, maatschappelijke en regelgevings/beleidsmatige uitdagingen. Idee is van theorie naar praktijk te komen. Het deel van de Green Village dat zich richt op water wordt De WaterStraat genoemd.

De WaterStraat
We krijgen te maken met steeds extremer weer. Langere periodes van droogte worden afgewisseld met grote hoeveelheden regen in korte tijd. Tijdens lange droge periodes voelt de stad benauwd aan. En tijdens piekbuien in combinatie met de vele verharding, asfalt en tegels, kan de riolering de hoeveelheid water niet meer verwerken. In De WaterStraat worden oplossingen voor dit probleem getest. Het hoogheemraadschap van Delfland is een van de initiatiefnemers van De WaterStraat.

De start-up Waterweg nam in 2018 deel aan de BlueCity Circular Challenge, dat tot doel had om van een ogenschijnlijk waardeloos restproduct iets waardevols en duurzaams te maken. Waterweg won de challenge met hun concept voor waterpasserende stoeptegels gemaakt van bagger. Het concept wordt nu getest in de WaterStraat.

Waterpasserende baggertegels
De waterpasserende baggertegels van Waterweg zijn tegels gemaakt van baggerspecie. Er is een tekort aan zand, maar een overschot aan bagger in Nederland. Het verwerken en afvoeren van bagger is kostbaar. Het Hoogheemraadschap Delfland is partner van Waterweg. Voor een vlotte afvoer van regenwater is het belangrijk dat de watergangen in Delflands gebied op de juiste diepte zijn. Dat levert jaarlijks rond de 80.000 m3 bagger op. Omdat Delflands gebied zo dichtbebouwd is, moet die bagger grotendeels afgevoerd worden naar daarvoor bestemde depots. Daarvoor moeten vrachtwagens vaak lange afstanden rijden. Dit zorgt voor hoge kosten en uitstoot van uitlaatgassen.

Het straatje met baggertegels van Waterweg ligt sinds begin december in de WaterStraat. De tegels zijn nog niet zelf waterdoorlatend, maar door de manier waarop deze zijn gelegd kan het water wel weg tijdens piekbelasting. Als de veldproef slaagt volgt er een doorlatende versie. Er gaat nu eerst in de praktijk antwoord gezocht worden op vragen als hoe houden de tegels zich bij vorst en hevige regen? Hebben de tegels 15 ton druk nodig bij het persen of is meer of minder ideaal? Blijven de tegels ook over langere tijd kwalitatief goed? Wat is de invloed van verschillende samenstellingen op de kwaliteit van de tegel? Hoe kun je een heel project met dezelfde baggertegels maken? Allemaal vragen die beantwoord moeten worden.

Op het gebied van wet- en regelgeving is er ook een aantal knelpunten. Voor het vervoeren van bagger is een vergunning nodig. Een ander knelpunt is dat elke waterweg, dus sloot, kanaal, rivier etc., zijn eigen samenstelling qua bagger kent. Concreet houdt het in dat de receptuur per baggerproject moet worden aangepast, om dezelfde kwaliteit te kunnen waarborgen. Elke batch tegels – ieder van één soort bagger gemaakt – moet apart worden gecertificeerd. Het opschalen kent ook organisatorische uitdagingen. Een circulaire economie vraagt om samenwerking met alle partijen in de keten. Voor Waterweg betekent dit een samenwerking met bedrijven die baggeren tot en met bedrijven in de bouw.

Waterdoorlatende tegels en stenen zijn niet nieuw. Er ligt zelfs een ander proefveldje van op De WaterStraat. Dit zijn echter allemaal tegels van beton, een product met een relatief grote milieubelasting. De baggertegels zijn een mooi voorbeeld hoe je door slim denken van een restproduct met negatieve waarde iets waardevols en duurzaams kunt maken. Zij dragen bij aan het oplossen van het baggeroverschot en zijn daardoor wellicht goed voor de portemonnee van het Hoogheemraadschap van Delfland en dus ook voor de onze. Wij hopen dat de baggertegels deze praktijktest goed doorstaan en dat er daarna overgegaan kan worden tot een proefserie van tegels die ook zelf waterdoorlatend zijn.

Voor meer informatie over Waterweg en de waterpasserende baggertegels zie hier